Μαθήματα σεισμολογίας

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές δύο πολύ σημαντικές ειδήσεις κυριαρχούν. Η αραβική εξέγερση και η τραγωδία της Ιαπωνίας. Και ενώ δεν υπάρχει τίποτα που να συνδέει ουσιαστικά αυτά τα δύο φαινόμενα ο παραμορφωτικός φακός των μαζικών μέσω τα προβάλει με τις ίδιες ακριβώς εικονολέξεις. Αυτό βέβαια δεν είναι ένα φαινόμενο που εμφανίστηκε εσχάτως. Η σπουδή της κυρίαρχης ιδεολογίας ήταν πάντα στο να παρουσιάζει κάθε μορφή κοινωνικής διαμαρτυρίας ως φυσικό φαινόμενο.

Αυτή η φυσικοποίηση του κοινωνικού φαινομένου έχει κάποιες πολύ συγκεκριμένες συνδηλώσεις. Πρώτον, παρουσιάζεται σαν μια μαζική και ανεξέλεγκτη βία, μια βία χωρίς άμεσα κίνητρα. Δεύτερον, η βία αύτη είναι καταδικασμένη να κοπάσει όπως ακριβώς και μια μπόρα, και τρίτον, το φαινόμενο πλήττει αδιάκριτα όλον τον πληθυσμό που νοιώθει ξαφνικά μια αίσθηση κοινής μοίρας απέναντι στη «φυσική καταστροφή» ή την «ανθρωπιστική τραγωδία».

Η κυρίαρχη θεωρία που θέλει τη βία να διαχωρίζεται από την πράξη της και άρα να είναι ανίκανη να κριθεί με συνολικά πραξεολογικά-ηθικά κριτήρια είναι μια θεωρία που επιμένει να «καταδικάζει τη βία από όπου και αν προέρχεται». Βέβαια η βία από κάπου προέρχεται και έτσι η προσομοίωση της κοινωνικής βίας ως φυσικού φαινομένου είναι το επόμενο λογικό άλμα που είναι αναγκασμένη να κάνει αυτή η οπτική.

Και αν όλα αυτά αποτελούν λίγο πολύ αυτονόητα ψεύδη μου προκαλεί τρομερή εντύπωση ο βαθμός που αυτή η πλάνη έχει περάσει και «στη δικιά μας πλευρά». Η αντιστροφή των όρων σε ένα παιχνίδι βίας διαχωρισμένης από κίνητρα και αίτιες είναι η πλήρης αποδοχή των όρων της κυριαρχίας. Αποτέλεσμα αυτής της αντιστροφής είναι τόσο η «λατρεία της βίας από όπου και αν προέρχεται» αλλά και η αποδοχή της μεταμοντέρνας θέσης ότι κάθε κοινωνικό κίνημα είναι καταδικασμένο στο τέλος να αποτύχει. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη της συστηματικής ιδεολογικής πλάνης που πλήττει πολλά κομμάτια του κινήματος από την αποδοχή των όρων της ψευδούς φυσικοποίησης. Το να αποδέχεσαι το κυρίαρχο σχήμα παίρνοντας εθελοτυφλώντας το ρόλου του «φυσικού φαινομένου» είναι σαν να θεωρείς πως ο σεισμός έχει ταξικά κίνητρα.

Υ.Γ. Βέβαια υπάρχουν και οι εξαιρέσεις: ένας σεισμός στα 1985 έφτασε από μακριά στην πόλης του Μεξικού. Το σήμα του εξασθένησε στο δρόμο και οι υψηλές συχνότητες χάθηκαν στα έγκατα της γης. Το αποτέλεσμα ήταν να συντονιστούν οι ψηλοί λαμπεροί ουρανοξύστες και να πέσουν. Τα ταπεινά σπίτια των φτωχών στις φαβέλες έμειναν ανέπαφα.